EFT ve Yaşam Üzerine Söyleşi

“EFT ve YAŞAM” – Gülcan Arpacıoğlu ile Söyleşi
Kamil Koç Yolculuk Dergisi

Deniz Yalım Kadıoğlu

 “Duygusal Özgürleşme” dediğimizde, tam olarak nasıl bir özgürleşmeden bahsediyoruz, bu kavramı nasıl tanımlayabiliriz? Sorunlarından arınmış, duygusal yönden özgür bir insan ile günlük hayatın tüm stresini, geçmişteki problemlerle birlikte taşıyan insan arasında ne gibi farklar vardır?

Duygusal Özgürleşme, yaşamın tadını çıkarmamızı engelleyen her tür olumsuz düşünceden, duygudan, inançtan, anıdan, yaşam stratejisinden ve geleceğe yönelik endişelerden tamamen kurtulmak demektir. Olumsuz duygularından ve sorunlarından tamamen “arınmış” olmasa bile, birçoğundan kurtulmuş bir insanın farkındalığı artar; zihnini alışkanlıkla değil bilinçli kullanır, hedeflerine odaklanır, sorunlarda takılıp kalmaz, çözüme odaklanacak gücü vardır. Olumsuz, karanlık tarafını tanımaya başlar ve bu yüzden diğer insanlara yargısız yaklaşmaya olanak bulur. İlişkilerinde denge sağlar, özgüveni artar. Özetle, yaşama olumlu yaklaşır, sağlıklı ve mutludur.

 Duygusal Özgürleşme Teknikleri (EFT) nasıl ortaya çıkmıştır ve hangi temel prensiplere dayanmaktadır?

Psikolog Roger Callahan’ın bir keşfi üzerine geliştirdiği TFT, Düşünce Alanı Terapisi var EFT’den önce. Callahan, şiddetli su fobisi olan ve bir türlü iyileştiremediği hastası Mary’nin bir seans sırasında midesinin bulandığını söylemesi üzerine, mide ile ilgili akupunktur noktasına birkaç kez vurmuş. Mide bulantısı tamamen geçen Mary, “Ben artık sudan korkmuyorum!” diyerek havuza koşup yüzünü yıkamaya başlayınca, oldukça şaşıran Callahan araştırmalarına başlamış ve akupunktur noktalarına vuruş yapmaya dayalı TFT yöntemini geliştirmiştir. Öğrencisi Gary Craig, bu metodu kolaylaştırmış, esnek ve güçlü bir “kendine yardım” metodu olarak EFT: Duygusal Özgürleşme Tekniklerini geliştirmiş ve yaygınlaştırmıştır. Bu iki yöntem de aynı prensibe dayanır: “Tüm olumsuz duyguların nedeni, enerji sistemimizdeki bir aksaklıktır.” Bu aksaklık enerji kanallarının uç noktalarına kısa vuruşlar yapılarak giderildiğinde, olumsuz duygular ortadan kalkar.

 Kişilerin artık sorunlarıyla baş edemez duruma gelip bu tür tekniklere başvurmalarında, olağan bir iş gününde karşılaştıkları en ufak bir olumsuzluğun bile tüm günlerine etki etmesinde, ne gibi faktörlerin rol oynadığını düşünüyorsunuz?

Geçmişteki stres etmenleri ile günümüzdeki stresler farklı, şimdikiler çok yoğun. Zaman kısıtları, maddi sıkıntılar, sınavlar, iş hayatındaki rekabet, ilişki ve iletişim sorunları birbiri üstüne biniyor. İnsanların doğanın dokusundan ve yaşamın ritminden uzak hayatları var. Enerji bedenlerindeki aksaklıklar birbiri ardından oluşuyor. Bu aksaklıklar da her yeni olayı değerlendirirken objektif olmaktan alıkoyuyor onları. Gün içindeki yeni küçük stresler hep eski aksaklıkları ve olumsuz duyguları tetikliyor, sürekli gerginlik, kaygı vb yaşanıyor. Bu tür teknikler olmadan bunlarla başa çıkamıyor kimse. Kolayca rahatlamak, gün içinde olaylar aynı kalsa bile, bunlar karşısında dengede ve olumlu kalmak için başka çare yok. En güzel tarafı bu teknikleri kendi kendinize uyguluyorsunuz, her an, her yerde kullanabiliyorsunuz.

 EFT genellikle hangi sorunların iyileştirmesinde kullanılıyor? Bu yöntemle kişinin fobilerinden (yüksekten korkma, kapalı yerde kalma korkusu gibi) kurtulması mümkün olabiliyor mu? Ya da fiziksel problemlerde kullanılabiliyor mu?

Evet, EFT hem psikolojik, hem de bedensel sorunların iyileştirilmesinde etkinlikle kullanılıyor. Kişisel çözüm olarak uygulayabildiğiniz alanlar çok. Aslında bunların hepsi, enerji sistemimizdeki bir aksaklık sonucu ortaya çıkan duygusal tepkilerdir, özetle zihnimizdedir. Enerji sistemimiz, zihnimizin bir parçasıdır. Doğu tıbbı ve enerji psikolojisi yaklaşımına göre beden ve zihin bir aradadır, birlikte çalışır. Hastalıklara neden olan zihinsel blokajlar giderildiğinde, bedenimiz yaşam enerjisi “Chi” yi dengeli kullanır, organlar da iyileşmeye olanak bulur. Bu “Doktora gitmemize gerek kalmayacak” şeklinde yorumlanmamalı. Tabii, gerektiğinde hekime ve terapiste başvurmalı, bu tekniği tedaviye yardımcı olarak kullanmalıyız.

EFT’nin kullanım alanlarını sıralarsak;

 Olumsuz Duygular (Stres, öfke, korku, endişe, acı, üzüntü, suçluluk, güvensizlik, korku, nefret, kıskançlık, fobi, panik atak, depresyon …)

 Olumsuz İnançlar (“Talihsizim”, “Yalnızlığa mahkumum”, “Beceriksizim”, “Kimseye güvenmemek lazım”, “Para bana hiç gelmeyecek” …)

 Duygusal Travma (Kaza, cinsel taciz, zorbalığa uğrama, terk edilme, işten atılma, soygun, yakınını kaybetme, haksızlığa uğrama…)

 Bedensel Sorunlar (Allerjiler, sırt ve bel ağrıları, fibromiyalji, kabızlık, cinsel sorunlar, şişmanlık, sedef hastalığı, karın ve mide ağrıları …)

 Madde Bağımlılıkları (Sigara, alkol, yemek, uyuşturucu)

 İlişkiler, Cinsel Sorunlar

 Hedef Belirleme (İşyerinde, ilişkilerde, kazanç düzeyinde, başarılacak projelerde, toplumda yer belirlemede, hayat amacını ortaya çıkarmada…)

 Performans Artırma (Sınav, iş, spor, sanat, kolay odaklanma, hafıza geliştirme, yaratıcılık, disiplin geliştirme, verim artırma…)

 Ruhsal Gelişim (Dinginlik, sevecenlik, affetmek, sevgi ve hoşgörü geliştirme…)

 EFT eğitimlerine gelen bir kişi, bu teknikleri kendi başına uygulayabilecek düzeye ne kadar zamanda gelebiliyor?

EFT eğitimlerimiz genelde bir ya da iki günlük atölye çalışmaları şeklinde. Katılımcılar hemen aynı gün uygulama yapmaya başlıyor ve kendileri üzerindeki uygulamaları sürdürdükçe tekniği geliştiriyorlar. Bazen benim bilmediğim konularda deneyip başarı sağlıyorlar! Sonradan, eğer isterlerse belli bir konu çerçevesinde düzenlediğimiz workshoplara katılıyorlar ve bilgilerini artırabiliyorlar.

 Duygusal Özgürleşme Teknikleri her an (örneğin gün içinde bir şeye canınız sıkıldığında ya da geçmiş bir olayı hatırlayıp üzüldüğümüzde) uygulanabilir mi? Uygulama zamanı ve sıklığının, tekniğin etkinliği üzerinde bir etkisi var mıdır?

Güzel bir soru sordunuz. Evet, EFT hem anlık yaşanan duygularda hemen uygulanabilir, hem de geçmişteki sorunları ve gelecek ile ilişkili olumsuz inançları temizlemek içindir. Tekniği uygulama zamanının çok önemi yok, günün her saati uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte, olumsuz duygu ortaya çıktığı anda EFT yaparak olumluya dönüştüren ya da günde yarım saat EFT yaparak zihnini temizleyen ve sıklıkla uygulayarak alışkanlık oluşturan kişinin başarısı çok yüksek olacaktır.

 EFT ile olumsuz duygu ve düşüncelerin silinmesinden bahsediyoruz. Fakat bazen kişiler sorunlarından şikâyet etseler de; tüm yaşamlarını öfke, pişmanlık, suçluluk gibi duyguları unutmama üzerine kurabiliyorlar. Kişilerin unutmaya ya da acıyı yok etmeye karşı direnç gösterdikleri zamanlar oluyor mu? Bu direnci yok etmek için ne yapılması gerekiyor?

Çok doğru. İyileşmeye karşı direnç hepimizde var. Sorunlarımızın %40’ından kurtulmak istemediğimizi belirlemiş araştırmacılar. Bizim direnç olarak tanımladığımız şey, aslında bu sorundan fayda sağlayan bir tarafımız. Bir örnek beni çok etkilemişti: Gerginlik ve uykusuzluk çeken genç bir kadın, EFT yapınca babasının cinsel tacizine geliştirdiği nefretle buluştu, bu nefretten kurtulmamak için çok direndi. “Babama karşı nefretim beni bu hayata karşı güçlü yapıyor, vazgeçersem zayıf düşerim” diyordu. Bu durum enerjisel olarak da izlenebiliyor, kanallarımızda akan enerjinin yönü değişiyor. Bu durumu ortadan kaldırmak için de EFT uyguluyoruz, ikincil kazançlara ya da içimizdeki dirence odaklanarak nötrleştirici uygulama yapıyoruz. Zaten EFT tekniği içinde bu kendiliğinden hallediliyor.

 EFT eğitimleri, kurumlara ve bireylere göre farklılık gösterebiliyor mu?

EFT atelyelerinin kapsamları birbirine yakındır, ama kurum ya da bireyin ihtiyacına göre düzenlediğimiz de oluyor. Örneğin, bir departmanın motivasyon sorunu varsa bu konuda örneklere yoğunluk veririz. Bireyler ise standart eğitim alabilirler; bireysel seans ya da koçluk hizmeti alırlarsa tamamen onların gereksinimlerini karşılayacak, hedeflerine ulaştıracak şekilde çalışırız.

 Yaşadığımız sorunları düşündüğümüzde; ölüm, boşanma gibi olayların yaratacağı posttravmatik durumlar olduğu gibi, iş hayatında ya da günlük hayatta herkesin başına gelebilecek stres, öfke, endişe gibi bir anda ortaya çıkan olumsuz duygular da var. Duygusal özgürleşme teknikleri ile ortaya çıkan rahatlama, içimizdeki olumsuz duygunun ağırlığından bağımsız ve kalıcı mıdır?

Evet, duygunun ağırlığının, nasıl ortaya çıktığının, bir önemi yoktur. Çıkan duyguya odaklanıp EFT yaparsınız. Uygulama sırasında bazen çok hafif bir sorunun altından da çok büyük bir duygusal blokaj ortaya çıkabilir; bu da EFT ile giderilir. Burada önemli olan, tüm bileşenleri birer birer temizlemek gerekliliğidir. Dirençler ve bileşenler tamamen temizlendiyse, artık EFT sonucu kalıcıdır. Başarı oranı soruna göre %85-97 arasında olur.

 EFT, herhangi bir fiziksel ya da psikolojik tedavi olmaksızın, tek başına yeterli olabiliyor mu?

Kimi zaman evet, kimi zaman hayır. Birçok fobi zaten bilinen psikoterapi metotlarıyla aşılamaz, EFT uygulayarak kurtulabilirsiniz. Oysa depresyonda ya da bağımlılıklarda terapi desteğini EFT ile birleştirirseniz çok daha iyi sonuç alırsınız. Terapistiniz EFT uygulayabilir, ya da siz onunla birlikte yaptığınız çalışmada ortaya çıkan duygularınızı evde EFT ile giderebilirsiniz. Fiziksel sorunlarda doktora gitmeyi her zaman öneririz. Geçtiğimiz aylarda bir istatistik buldum; acile başvuran hastaların %80’i psikolojik rahatsızlık yaşadığı izleniyormuş. Benim önerim, halledebildiğiniz sorunları öncelikle EFT ile giderin, olmazsa hekim veya psikoterapistinizin önerilerini uygulayın, bunlara EFT’yi ekleyin.

 Gözlemlerinize göre, bu eğitimlere katılan kişiler mevcut sorunlarını unutma umuduyla mı, yoksa kişisel gelişimlerine katkıda bulunmak amacıyla mı geliyorlar? (Katılımcı profili hakkında da bilgi verebilir misiniz?)
Eğitimlerime gelen herkesin -eğer nefes alıyorsa, her insanın- sorunları vardır, benim de var. Mevcut sorunları çözümlemek (unutmak değil), kişisel gelişim ile aynı şeydir aslında. Hangi amaçla gelirlerse gelsinler, sorunlarını gideriyorlar. Katılımcı profili olarak bakarsak, atelyelerimde en çok çalışan kesimden 25-55 yaşları arasında, çoğunlukla yüksek eğitim görmüş kişiler var. Eğitimi süren 13-25 yaş aralığına da bazen sınav stresi için yardımcı olabiliyorum, ama genelde iş stresi yaşayan, başarı ve performans artırmak isteyen, ilişkileri problemli, özgüven sorunları olan, fobileri, panik atakları için çare arayan yetişkinler ile çalışıyorum. Çocuklara çok nadir uyguluyorum, ama EFT onlar için de mükemmel işliyor, pedagogların, rehberlik öğretmenlerinin öğrenmelerine de yardımcı oluyorum. Temel bir terapi tekniği olarak EFT öğrettiğim psikoterapistler de var.

 Eğitimleriniz ile gerçekleşen bir vaka örneğini bizimle paylaşır mısınız?

Öyle çok ki… Hangisini anlatsam? Belki de yirmi yıllık soğuk allerjisi olan bir öğrencim iyi örnek olabilir. Adı Zeynep olsun, 28 yaşındaydı ve Ekim ayından Nisana kadar eldiven ve yüzünü tamamen örten bir atkı kullanmak zorundaydı, çünkü en ufak bir soğukta elleri ve yüzü önce kızarıyor, sonra da morarıyordu, tedaviye cevap vermemişti. EFT eğitimime üç yıl önce geldi. Kasım ayıydı, hava soğuktu. EFT ile soğuk allerjisine uygulama yaptığında “Aklıma dedemin ölümü geliyor ve garip bir şey hissediyorum” dedi. “Dedeni çok mu seviyordun?” diye sordum, “Yoo, tanımıyordum bile. Onu yalnızca bir kez gördüm, Sarıkamış’a ziyaretine gitmiştik. Her yer karla kaplıydı, çok soğuktu. Sonra dedemin öldüğünü söylediler, ölümün ne olduğunu bilmiyordum, çok korktum” dedi ve biz ölüm ve korku üzerine çalıştık, o zamanki duyguları yüzeye çıktığı için kolaylıkla EFT ile temizledik. Sonra onu dışarıya gönderdim ve yarım saat soğukta durdu, geri kalan duygularına EFT uyguladı. Geri geldiğinde allerjisinden kurtulmuştu, yüzünün rengi normaldi, gülümsüyordu ama hala inanamıyordu. Bir de “Hala inanamıyorum, bu kadar uzun zamandır çektiğim şey böyle kolay ortadan kalkamaz” üzerine EFT yaptık. Üzerinden üç yıl geçti, kendisi uzun zamandır Moskova’da çalışıyor ve tamamen normal. Bir uyarıda bulunmak istiyorum, ağır allerjilerde bunu doktor kontrolünde yapmamız gerekir, anafilaktik şoka girebilecek hastalarda bu çok önemlidir. Bir yanlış anlaşılmak istemiyorum, EFT allerji tedavisi demek değildir, yalnızca birçok allerjinin altında yatabilecek olan duygu blokajlarının enerji psikolojisi yöntemleriyle ortadan kaldırılması mümkün olduğu için hekimlere ve hastalara bilgi vermek amacındayım.

 Eğitimlerinizde öğrettiğiniz bu tekniğin yanı sıra, öğrencilerinize ne gibi önerilerde bulunuyorsunuz?

• Yaşam zorluklarla, sıkıntılarla, hastalıklarla, yoksunluklarla dolu. Aynı anda da mutluluklar, dostluklarla, sevgiler, aşklar, başarılar, sevinçler de dolduruyor her günümüzü. Her şey aynı anda var olabiliyor. Olumlu yaklaşım, bunların normal olduğunu kabul etmek, zorlukları fırsatlara ya da derslere dönüştürmektir. Zihninizin odaklandığı şey sorunlar mı, çözümler mi? Yorumlarınız olumlu mu, olumsuz mu? Şimdiye kadar yaptığınız düşünce seçimleri işinize yarıyor mu? Alışkanlıklarla yapılan yorumlarınızdan memnun değilseniz, bilinçli yorumlara geçebilirsiniz.
• Değişim süreklidir, herşey değişecektir. İşiniz, ilişkileriniz, sağlığınız, para durumunuz, eğitiminiz, eğlenceniz, düşünceleriniz, kişiliğiniz… Bunların hepsi değişimin getirdiği belirsizliğe maruz kalır. Biz bunların olumlu olanlarını tutmaya çalışır, bağlanırız ve olumsuzlarını sürekli uzaklaştırmaya çalışır, büyük çaba harcarız. Oysa değişimin normal olduğunu anlar ve olduğu gibi kabul edersek, biraz daha bilgece, hoşnut bir yaşam sürdürürüz. Örneğin, çok çalıştığınız bir konuda başarısız oldunuz, ne yapacaksınız? İncelemeniz gerekecek. “Olabilir, böyle oldu” deyip, başarısızlığınızı kabul edin. Neyi değiştirebilirsiniz? İçinizde hangi dönüşümü yapabilirsiniz? Öncelikle bakış açınızı yenilemek için fırsat buldunuz. Çalışma ve iletişim yöntemlerinizi de değiştirebilirsiniz. Yine de belirsizdir alacağınız sonuç, mükemmel de olabilir, felaket de. Belki de o alanda değil, başka alanda çalışmanız gerekir.

Önemli olan değişime, yenilenmeye açık olmanızdır. Ya da belki, eşiniz değişecek, size olan sevgisi bitecek, evden ayrılacak bir gün. Onun değişimini, kendi değişim süreçlerinizi inceleyin. Kendinizi, davranışlarınızı, görünümünüzü değiştirebilirsiniz, ama o yine de dönmeyebilir. Dönmesin. Belki de döndüğünde siz onu istemeyeceksiniz. Belirsizliği kabul edin. Bu ilişkiden öğreneceklerinizi öğrenin, haklarınızı da alın, ama ilerleyin. Yeni bir sevgiye açık olun. Kendinizle mutlu olmaya da açık olun. Değişimin öncüsü, lideri, en azından izleyicisi olun. Yaşamın tadı aynı gerçekliğe yapışıp kalmakla çıkmaz, değişimin tadını her an çıkarabilirsiniz.

• EFT’yi ya da diğer teknikleri birer rahatlama tekniği olarak değil, yaşam hedeflerinize ve günün mutluluklarına odaklanmak, yaratıcılığın önündeki engelleri kaldırmak ve özgürce seçim yapmak için kullanabilirsiniz. Ancak zihninizin özgür olduğu kadar özgürsünüz.

GÜLCAN ARPACIOĞLU
www.energyturkey.org