Affetmek ve Ego

Ego mutsuzlukla geçinir; ne kadar çok mutsuzluk varsa onun için o kadar beslenme vardır. Coşku dolu anlarda ego tamamen yok olur ve tam tersi: Şayet ego yok olursa coşku üzerine yağmaya başlar. Eğer egoyu istersen affedemezsin, unutamazsın; özellikle de acıları, yaraları, hakaretleri, aşağılanmaları, kâbusları. Unutamayacağından değil. Onları abartmaya devam edip duracaksın, onları vurgulayacaksın. Hayatında güzel olan şeyleri unutmaya meyledeceksin, yaşamındaki neşeli anları unutacaksın; onlar ego söz konusu olduğu sürece bir amaca hizmet etmezler. Neşe ego için zehir gibidir ve mutsuzluksa vitamin gibidir.

Egonun tüm mekanizmasını anlamak zorunda kalacaksın. Şayet affetmeye çalışırsan bu gerçek affediş değildir. Çaba ile sadece baskılayabilirsin. Sadece zihninin içinde sürüp giden aptalca oyunu anladığında affedebilirsin. Yeniden ve yeniden onun tüm saçmalığı görülmek zorundadır; aksi taktirde bir taraftan bastıracaksın ve o diğer taraftan gelmeye başlayacak. Bir şekliyle onu bastıracaksın; o ise kendisini başka bir biçimde gösterecek: Bazen o kadar zor fark edilir bir biçimde olur ki onun çok iyi yenilenmiş, yeniden dekore edilmiş ve dayanıp döşenmiş aynı eski yapı olduğunu fark etmek nerdeyse imkânsızdır, neredeyse yeniymiş gibi görünür.

Ego negatifte yaşar çünkü temelde ego negatif bir olgudur; o hayır deme üzerinde var olur. Hayır egonun ruhudur. Ve nasıl olur da coşkuya hayır diyebilirsin? Mutsuzluğa hayır diyebilirsin, ıstıraba hayır diyebilir­sin. Nasıl olur da çiçeklere ve yıldızlara ve günbatımına ve güzel, ilahi olan her şeye hayır diyebilirsin? Ve varoluşun tamamı onunla dolu – güllerle dolu – ancak sen hep dikenleri topluyorsun; bu dikenlere çok büyük bir yatırımın var. Bir taraftan devamlı olarak, “Hayır, bu perişanlığı istemiyorum” diyorsun ve diğer taraftan ise ona yapışıyorsun. Ve asırlardır sana affet denildi.

Ancak ego affetmek aracılığıyla da yaşayabilir, “Affettim. Düşmanlarımı bile affettim. Ben sıradan bir in­san değilim” fikriyle kendisini beslemeye başlayabilir. Ve şunu asla unutma, hayatın temel ilkelerinden biri­si şudur; sıradan bir insan var olmadığını düşünen kişidir, ortalama insan var olmadığını düşünen kişidir. Sıradanlığını kabul ettiğin an sıra dışı hale gelirsin. Cehaletini kabul ettiğin an, ilk ışık huzmesi varlığının içine girmiştir, ilk çiçek açmıştır.

İsa, düşmanlarını bağışla, düşmanlarını sev der. Ve o haklıdır çünkü eğer düşmanlarını bağışlayabilirsen onlardan özgürleşirsin; aksi taktirde onların hayaleti seni takip etmeye devam eder.

Bugün birisi sormuştu: “Osho niçin uyumlu bir aşk ilişkisi sıkıcı olur ve ölür?” Uyumlu olduğu basit gerçeği nedeniyle! Ego için tüm çekiciliğini kaybeder; sanki yokmuş gibi gözükür. Şayet mutlak bir uyum halindeyse onu tamamen unutacaksın. Biraz çatışmaya ihtiyaç vardır, biraz mücadeleye ihtiyaç vardır, biraz nefrete ihti­yaç vardır. Sevgi – senin sözde sevgin – pek derine gitmez; o sadece cildinin derinliğindedir ve hatta o kadar bile derin değildir. Ancak nefretin çok derine gider; senin egon kadar derine iner.

İsa, “Bağışla,” derken haklıdır ama o asırlardır yanlış anlaşılmıştır. Buda da aynı şeyi söylemiştir; tüm uyanmış kişiler kaçınılmaz olarak aynı şeyi söyler. Doğal olarak lisanları farklı olabilir – farklı çağlar, farklı zamanlar, farklı insanlar – ancak vazgeçilmez olan özü farklı olamaz. Bağışlayamazsan bu, düşmanınla, acılarınla, incinmişliklerinle yaşayacaksın demektir.

O nedenle bir taraftan unutmak ve bağışlamak istersin çünkü unutmanın en iyi yolu affetmektir – eğer af­fetmezsen unutamazsın – ama diğer taraftan da daha derin bir bağ vardır. Bu bağı anlamadığın sürece, ne İsa, ne de Buda yardım edemeyecek. Onların güzel sözleri senin tarafından hatırlanacak ama onlar senin yaşam tarzının bir parçası olamayacak, kanında, kemiğinde, iliğinde dolaşmayacak. Onlar senin manevi ikliminin bir parçası olmayacak; onlar bir yabancı, dışarıdan dayatılan bir şey olarak kalacak; onlar güzel, entelektüel 42
olarak cezp edici ama varoluşsal olarak sen yine eski şekilde yaşamaya devam edeceksin.

Anımsanması gereken ilk şey egonun varoluştaki en negatif şey olduğudur. O karanlık gibidir. Karanlığın pozitif bir varoluşu yoktur; o sadece ışığın yokluğudur. Işığın pozitif bir varoluşu vardır; bu nedenle karanlıkla doğrudan bir şey yapamazsın. Eğer odan karanlık içerisindeyse, karanlığı odanın içinden dışarı çıkaramazsın, onu dışarı atamazsın, onu hiçbir biçimde doğrudan yok edemezsin. Onunla savaşmaya çalışırsan, yenilgiye uğrayacaksın. Karanlık onunla savaşarak yenilgiye uğratılamaz. İhtişamlı bir güreşçi olabilirsin ama karanlığı yenemeyeceğini bilmek seni şaşırtacaktır. Karanlığın var olmaması basit nedeni yüzünden bu imkânsızdır. Karanlıkla ilgili bir şey yapmak istersen ışık aracılığıyla gitmen gerekir. Karanlık istemezsen içeriye ışık getir. Karanlık istersen, o zaman da ışıkları kapat. Ama ışıkla bir şey yap; karanlıkla doğrudan hiçbir şey yapılamaz. Negatif var olmaz; ego da öyle.

Bu nedenle affetmeni önermiyorum. Sana sevmelisin ve nefret etmemelisin demiyorum. Sana bütün günahlarını bırakmalısın ve erdemli olmalısın demiyorum. İnsan türü bunların hepsini denedi ve tamamen başarısız oldu. Benim işim tamamen değişik. Ben diyorum ki: Varlığına ışık getir. Tüm bu karanlık parçalarıyla uğraşma.

Ve karanlığın tam ortasında ego vardır. Ego karanlığın merkezidir. Sen ışık getir – yöntem meditasyondur – daha çok farkında ol, daha çok tetikte ol. Aksi taktirde bastırmaya devam edeceksin ve bastırılan şey ne olursa olsun tekrar ve tekrar ve tekrar bastırılmak zorundadır. Ve faydası olmayan, hiçbir faydası olmayan bir egzer­sizdir. O başka bir yerden gelmeye başlayacaktır. Sende daha zayıf başka bir nokta bulacaktır.

“Niçin affetmek, çoktan geçip gitmiş acılara yapışıp kalmayı bırakmak bu kadar zor?” diye soruyorsun.

Onların sahip olduğun yegâne şey olması basit gerçeği yüzünden. Ve eski yaralarınla oynamaya sürekli de­vam ediyorsun ki bu sayede onları hafızanda taze tutabilesin. Onların iyileşmesine asla izin vermiyorsun.

Bir adam trenin kompartımanında oturuyordu. Onun tam karşısında da yanında bir piknik sepeti duran bir rahip oturuyordu. Adamın yapacak başka işi olmadığı için o da rahibi izlemeye koyuldu.

Bir süre sonra rahip piknik sepetini açıp dizlerinin üzerine özenle koyduğu bir bezi çıkarttı. Sonra cam bir kâse aldı ve bezin üzerine yerleştirdi. Sonra bir bıçak ve bir elma çıkarttı, elmayı soydu, kesti, elmanın dilim­lerini kâseye koydu. Sonra kâseyi eline aldı, arkasına yaslandı ve elmayı pencereden dışarı boca etti.

Sonra bir muz aldı, soydu, doğradı, kâseye koydu ve pencereden dışarıya boca etti. Aynı şeyi bir armuda ve birkaç tane kiraza ve bir ananasa ve bir tas kremaya da yaptı; hepsini özenle hazırladıktan sonra pencereden aşağıya boca etti. Sonra kâseyi temizledi, bezdeki kırıntıları silkeledi ve hepsini piknik sepetine geri koydu.

Rahibi şaşkınlık içinde izlemekte olan adam en sonunda sordu: “Affedersiniz Peder ama ne yapıyorsunuz burada?”

Rahip son derece sakin bir şekilde yanıtladı: “Meyve salatası yapıyorum.”

“Ama hepsini pencereden aşağıya atıyorsunuz” dedi adam.

“Evet,” dedi rahip. “Meyve salatasından nefret ederim.”

İnsanlar nefret ettikleri şeyleri taşımaya devam ediyorlar. Nefretlerinin içinde yaşıyorlar. Yaralarına sürekli parmak basıyorlar ki bu sayede iyileşmesin; iyileşmesine izin vermiyorlar, onların tüm hayatı geçmişlerine bağlı.

Şimdide yaşamaya başlamadıkça, geçmişi unutmayı ve bağışlamayı başaramayacaksın. Geçmişte olan her şeyi unutup bağışlamanı önermiyorum; benim yaklaşımım bu değil. Ben diyorum ki: Şimdide yaşa. Varoluşa pozitif yaklaşım budur; şimdide yaşa. Daha çok meditasyon halinde ol, daha farkında ol, daha tetikte ol çünkü sen tetikteyken ve farkındayken şimdidesindir, demek de onu söylemenin başka bir yoludur.

Farkındalık geçmişte ve gelecekte olamaz. Farkındalık sadece şimdiyi bilir. Farkındalık geçmiş nedir bil­mez; onun sadece tek bir zamanı vardır o da şimdiki zamandır. Farkında ol ve sen şimdinin daha çok tadını çıkartmaya başladıkça, şimdinin içinde olmanın saadetini hissetmeye başladıkça, herkesin yapmaya devam edip durduğu şu aptalca şeyi bırakacaksın. Geçmişe gidip durmayı bırakacaksın. Unutmak ve bağışlamak zo­runda kalmayacaksın, o basitçe, kendiliğinden ortadan kayboluverecek. Şaşıracaksın: nereye gitmiştir? Ve bir kez geçmiş artık mevcut değilse gelecek de yok olur çünkü gelecek sadece geçmişin bir yansımasıdır. Alıntılar 43

Geçmişten ve gelecekten özgür olmak özgürlüğü ilk defa tatmak demektir. Ve bu deneyimde kişi bütün, sağlıklı hale gelirse tüm yaralar iyileşir. Ansızın artık hiçbir yara yoktur; çok derin bir iyi olma hali içinden yükselir. Bu iyi olma hali dönüşümün başlangıcıdır.

OSHO